جویبارا! دلنواز آواز تو
زار و راز و ناز و باز و تاز تو
این دلم را گرچه محزون میکند
لیک باز آن حزن ممنون میکند
میروی گه پیچ پیچ و گه درست
گاه تیز و گاه لنگ و گاه سست
میروی در سنگساره پر ستیز
واله و حیران و زار و اشک ریز
گاه پرناز و خرامان میروی
گاه چُست و چو پیکان میروی
گاهگاه اندر میان سبزهزار
زیر شاخان درختان همچو مار
گه روی مانند اسب بیعنان
صولت و شدت نمای و کف فشان
گاه با رقص آیی و گه با سرود
گاه آهسته و گه چون مرغ زود
تا جدا گشتی ز دوست و یار خود
از بر آن دلبر دلدار خود
میروی بیپای و سر قلاش وار
گاه خندان، گاه گریان، گاه زار
آتش خورشید کردت زو جدا
آه تو شد ابر و رعد اندر فضا
هم زآه و آتش هجران تو
از سرشگ دیدهٔ گریان تو
ابرها از چارسو طغیان کنند
زیر خود خورشید را پنهان کنند
سرتسر جو و هوا گردد سیاه
چون درونان و دلان پرگناه
ناگهان اندر میان آسمان
برقها پاشند از هر سو عیان
شعشعه گردد سراسر آسمان
تار و پر دهشت بود جمله جهان
کس نبند جز زباران و سحاب
جز به برق و جز به دود و جز به آب
باچنین جلوهگری ای نازئین
پاز میآیی برین روی زمین
تاشود تازه زمین از همّتت
تا شود شاد و بکام از وصلتت
هر شکوفه عاشق دیدار توست
هرچه بیند چشمم اینجا کار توست
از تو خاک مرده خندان میشود
سبزه زار و باغ و بستان میشود
رنگ و بو میآوری از آسمان
میشود روی زمین باغ جنان
گاه برفی، گاه باران، گه سحاب
گاه برقی، گاه دودی، گاه آب
گه روی سوی سما، گه بر زمین
میشوی جوی و بتازی همچنین
خاک را چون کردهای احیاء و پاک
کردهای هم دشت و کوهش چاکچاک
میروی اکتون شادان نزد یار
با ترنم، بیدرنگ و بیقرار
تا نباشی واصل جانان تو
کم نباشد ناله و افغان تو
Notes
۱۲۹۳ هق
۱۸۷۶-۷۷ م
سرتسر = سر تا سر ، در زبان آذربایجانی همچنین تلفظ میکنند و به همین معنی، در زبان ترکی عثمانی هم، به ظن قوی، همین گونه تلفظ میکردهاند. دکتر گلشنی این واژه را عوض کرده و معادل فارسی امروزی گذاشته است «سر به سر». باید ببینم که شاعر چگونه سروده و زبان او چه بوده است. و امانت داری سزاوار است.